Empowerment, oftewel eigen kracht, lijkt veelbelovend als één van de uitgangspunten van persoonsgerichte zorg en ondersteuning voor mensen met dementie. Empowerment focust op talenten en competenties. Aandacht voor persoonlijke wensen en behoeften – met ondersteuning door familie, vrienden en zorgprofessionals – is hierbij belangrijk. Het proefschrift “Empowerment for people living with dementia” beschrijft 1. wat empowerment bij dementie inhoudt, en 2. hoe empowerment ondersteund kan worden.
Om inzicht te krijgen in wat empowerment bij dementie inhoudt, bekeken we systematisch de wetenschappelijke literatuur en organiseerden we groepsbijeenkomsten en interviews met mensen met dementie, hun naasten en zorgprofessionals, zowel thuiswonend als in het verpleeghuis. Uit de analyse van deze gesprekken kwamen vier domeinen naar voren die belangrijk zijn voor empowerment bij dementie:
- jezelf zijn,
- je nodig en nuttig voelen,
- een gevoel hebben van keuze en controle, en
- behoud van eigenwaarde.
Deze domeinen bleken zowel belangrijk voor mensen met dementie thuis als in het verpleeghuis, en in de verschillende stadia van dementie. Daarnaast laten de bevindingen zien dat empowerment plaatsvindt in het contact en de relatie tussen de persoon met dementie en de omgeving. We spreken van empowerment wanneer in dit contact gestreefd wordt naar de vier domeinen van empowerment.
Om inzicht te krijgen hoe empowerment ondersteund kan worden, is onderzocht welke interventies er al bestaan die als empowerend worden gezien en waarom. We verstuurden een vragenlijst naar verschillende Europese onderzoekers en professionals met interesse in de ondersteuning van mensen met dementie. Zij beschreven samen 90 interventies, maar we vonden geen interventies die specifiek gericht waren op, of ontwikkeld waren voor, empowerment bij dementie. Daarom was een belangrijke vervolgstap om samen met een werkgroep van mensen uit de praktijk een empowerment programma te ontwikkelen. Dit nieuw ontwikkelde empowerment programma is uitgetest door twee zorgteams en lijkt in staat om empowerment te bevorderen voor bewoners met dementie in het verpleeghuis.
Op dinsdag 6 september promoveert Charlotte van Corven op het onderzoek naar empowerment bij dementie. Iedereen is van harte uitgenodigd de openbare verdediging bij de wonen in de Aula van de Radboud Universiteit (Comeniuslaan 2 te Nijmegen). Het proefschrift en de bijbehorende publiekssamenvatting, zijn te downloaden op www.ukonnetwerk.nl/publicaties/charlotte-van-corven