nr. 2 – juni 2021

Het tweede TGG-nummer van 2021, jaargang 52, bevat een evaluatie van een publiekscampagne gericht op het verhogen van de bewustwording van risicoreductie van dementie, een onderzoek naar de toepasbaarheid van de huidige medisch specialistische richtlijnen bij diverse groepen ouderen met multimorbiditeit en kwetsbaarheid, een evaluatie van “Vijf jaar Universitaire Praktijk Ouderengeneeskunde, en een exploratieve, kwalitatieve studie naar de rol van casemanagers en (toekomstige) euthanasiewensen van mensen met dementie.

De redactie van TGG wenst u veel leesplezier.

Beinvloedt een publiekscampagne de mate van bewustwording van het verminderen van het risico op dementie? En zijn mensen daardoor gemotiveerd voor gedragsverandering?
In het eerste artikel ‘Een publiekscampagne om bewustwording over risicoreductie van dementie te verhogen: een pre-post studie’ wordt een publiekscampagne in Limburg geëvalueerd die als doel had mensen van middelbare leeftijd bewust te maken van de invloed van een gezonde leefstijl op het verminderen van de kans op dementie.

Evidence-based medicine met evidence-based richtlijnen vormt de basis voor de behandeling van de groep kwetsbare en multimorbide ouderen. Maar, hoe toepasbaar zijn de huidige medisch specialistische richtlijnen bij deze heterogene groep ouderen? In ‘Hoe “ouderenproof” zijn de huidige tweedelijns richtlijnen in Nederland?’ wordt een onderzoek beschreven waarin alle richtlijnen uit de Nederlandse Richtlijnendatabase werden onderzocht op toepasbaarheid voor de ouderenzorg.

Het derde artikel: ‘Vijf jaar Universitaire Praktijk Ouderengeneeskunde: gebruikers, geleverde zorg, kosten en ervaringen’ beschrijft een kwantitatieve en kwalitatieve evaluatie van “Vijf jaar Universitaire Praktijk Ouderengeneeskunde (UPO)”. De UPO is in 2015 opgericht als versterking van de eerstelijnszorg voor (kwetsbare) ouderen. Deze praktijk maakt de deskundigheid van de specialist ouderengeneeskunde (SO) beschikbaar in de eerstelijn. Wat is de waarde van deze zorginnovatie voor de eerstelijnszorg voor ouderen met complexe (multi)morbiditeit? En, wat zijn de kosten vergeleken met de verwachte, gebruikelijke zorg?

Het laatste artikel ‘Casemanagers over hun rol bij (toekomstige) euthanasiewensen van mensen met dementie’ beschrijft een kwalitatieve studie, gericht op het verkrijgen van inzicht in hoe casemanagers omgaan met schriftelijke euthanasieverklaringen van mensen met dementie. Beperkt de betrokkenheid van casemanagers zich tot deze schriftelijke euthanasieverzoeken of komen er meer onderwerpen aan bod?

Een publiekscampagne om bewustwording over risicoreductie van dementie te verhogen: een pre-post studie

Inleiding Primaire preventie van dementie krijgt in toenemende mate internationale aandacht in wetenschap en beleid.'' Uit steeds meer onderzoek blijkt dat leefstijlfactoren (waaronder fysieke inactiviteit en roken) en somatische aandoeningen (zoals diabetes en hypertensie) wereldwijd een aanzienlijke invloed hebben op het aantal mensen met dementie. Deze inzichten hebben geleid tot de opzet van grootschalige gerandomiseerde gecontroleerde trials naar het effect van leefstijlinterventies op het vertragen dan wel voorkomen van cognitieve achteruitgang en dementie.'' De Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent…

Hoe “ouderenproof” zijn de huidige tweedelijns richtlijnen in Nederland?

Inleiding De bevolking van Nederland is geleidelijk aan het vergrijzen. In de twintigste eeuw is het aandeel 65-plussers in de totale bevolking gestegen van 6% naar 18%. Daarnaast is het deel 80-plussers binnen de groep van 65-plussers toegenomen. Deze cijfers samengenomen beschrijven de term “dubbele vergrijzing”: over het algemeen zijn er meer ouderen en deze groep ouderen bereikt een hogere leeftijd dan voorheen. Op 1 januari 2018 was 24% van de 65-plussers ouder dan tachtig jaar, dat zijn ruim 779.000…

Vijf jaar Universitaire Praktijk Ouderengeneeskunde: gebruikers, geleverde zorg, kosten en ervaringen

Introductie De ouderenpopulatie in Nederland zal de komende jaren toenemen. Niet alleen het aantal vitale ouderen neemt toe, maar ook het aantal ouderen met verhoogde kwetsbaarheid en complexe (multi)morbiditeit neemt toe. Bij deze (multi)problematiek zijn vaak meerdere zorgverleners en medisch specialisten betrokken, met risico op complicaties en afstemmingsproblemen. Zowel de zorgvraag als de zorgkosten zullen in de eerstelijns(ouderen)zorg de komende jaren toenemen. Naar verwachting verdubbelen de zorguitgaven in 2040 (ten opzichte van 2015) tot 174 miljard euro. Het aandeel zorguitgaven voor…

Casemanagers over hun rol bij (toekomstige) euthanasiewensen van mensen met dementie

Introductie Per jaar wordt in Nederland bij 20.000 personen de diagnose dementie gesteld. De verwachting is dat het aantal mensen met dementie in de komende decennia zal blijven toenemen en dat in 2050 ruim 400.000 mensen zullen lijden aan dementie. Onder veel mensen bestaat de angst om in de toekomst als gevolg van dementie in een afhankelijke situatie terecht te komen waaraan hij of zij mogelijk zal lijden: een toekomstsituatie waarop sommigen proberen te anticiperen. Eén van de mogelijkheden daartoe…