S. Jackson, P. Jansen, A. Mangoni (red.). Prescribing for Elderly Patients.-523 blz. Wiley-Blackwell, Chichester, 2009, ISBN 978-0-470-02428-7
De snelle toename van het aantal ouderen wereldwijd vormt een belangrijke uitdaging voor de gezondheidszorg en meer bepaald voor het geneesmiddelengebruik. Verschillende factoren beïnvloeden de reactie op en de dosering van geneesmiddelen bij ouderen. Omdat gezonde ouderen al een verminderde homeostase hebben, kan men begrijpen dat een zieke oudere een nog meer uitgesproken achteruitgang van cel-en orgaanfuncties vertoont, die de farmacokinetiek en de farmacodynamie van geneesmiddelen beïnvloedt.
De medische praktijk bij oudere, fragiele patiënten wordt namelijk gekenmerkt door polypathologie en polyfarmacie ten gevolge van deze polypathologie. Bij geriatrische patiënten leidt een grotere blootstelling aan geneesmiddelen tot een significant grotere incidentie van bijwerkingen. Aangezien het bij ouderen vaak om chronische aandoeningen gaat, is ook het geneesmiddelgebruik langdurig. Een bijkomend probleem bij geriatrische patiënten is dat bij hen sprake kan zijn van symptoommaskering, -omkering of -armoede. Een belangrijke factor die bijdraagt tot het optreden van geneesmiddelgerelateerde problemen is het veranderd sociaal aspect en het verminderd vermogen om zelfstandig medicatie in te nemen. Alleenwonende ouderen, en zeker ouderen met cognitieve problemen, hebben meer kans op therapieontrouw. Ouderen krijgen meestal dezelfde geneesmiddelen voorgeschreven als jonge mensen,maar bij ouderen kunnen deze geneesmiddelen anders werken. Om deze redenen vereist de farmacotherapie bij de oudere patiëntmeer maatwerk en opvolging in vergelijking met de jongeren.
Dit boek, onder deskundige redactie van Stephen Jackson, Paul Jansen en Arduino Mangoni, stelt de allernieuwste stand van zaken in het domein van farmacotherapie bij ouderen. Het boek is geschreven door vooraanstaande experts als een gids door clinici voor clinici en is zeer nuttig en bruikbaar voor geriaters, internisten, klinisch farmacologen en daarnaast zowel voor de druk bezige ziekenhuisarts als voor de huisarts.
In deze zorgwijzer legt men naast de basisinformatie over etiologie en pathosfysiologie van de meest voorkomende aandoeningen en syndromen op oudere leeftijd vooral de nadruk op de diagnose en de therapeutische aanpak in het licht van de farmacotherapie opmaat van de oudere patiënt en het oordeelkundig voorschrijven.
Het boek omvat zesenveertig hoofdstukken ondergebracht in de volgende categorieën: Klinische farmacologie bij ouderen; Dementie; delirium, agitatie en gedragsstoornissen; Depressie; Psychose; Slaapstoornissen; Cerebrovasculair insult; Orthostatische en postprandiale hypotensie en syncope; Ziekte van Parkinson; Epilepsie; Arteriële hypertensie; Antilipemica; Acuut coronair syndroom; Hartfalen; Atriale fibrillatie en andere ritmestoornissen; Valvulair hartlijden; Anticoagulantia voor trombose en embolie; Hematologische aandoeningen; Chronisch obstructief longlijden en astma; Pneumonie; Therapeutische aspecten van longtuberculose; Interstitieel longlijden; Longcarcinoom; Nutritionele stoornissen; Mond-en dentale pathologie; Slikstoornissen; Aandoeningen van de bovenste gastro-intestinale tractus; Maaglediging; Aandoeningen van de lage gastro-intestinale tractus; Abdominale maligniteiten; Leveraandoeningen; Aandoeningen van de lage urinaire tractus; Aanpak van de benigne prostaathypertrofie; Aanpak van de erectiele dysfunctie; Goedaardige gynaecologische aandoeningen; Borstcarcinoom; Farmacologische aanpak van endocriene aandoeningen; Reumatoïde artritis, osteoartritis, polymyalgia reumatica en jicht; Vallen, osteoporose, ziekte van Paget en osteomalacie; Geneesmiddelen en vallen; Decubitus; Ulcera onderste ledematen; Xerosis en asteatotisch eczeem; Oogaandoeningen; Ooraandoeningen; Pijn en ten slotte Palliatieve zorg bij ouderen.
Elk hoofdstuk stelt een duidelijk overzicht voor van diagnoses, indicaties en valkuilen, en kan beschouwd worden als een systematische review. Een groot aantal uitstekende tabellen en illustraties en de compacte tekst bieden een kernachtige en gemakkelijk begrijpbare informatie betreffende farmacotherapie bij ouderen. De auteurs plaatsen hierbij de volgende vaardigheden van de voorschrijvende arts centraal: informatieverzameling, besluitvorming , keuze van de behandeling en advisering over het verder verloop van een aandoening.
De stijl van het werk is lapidair. De geformuleerde boodschappen zijn duidelijk, nuttig en bruikbaar in de praktijk. Dit boek verdient een warme aanbeveling aan alle disciplines met bijzondere interesse voor klinische farmacologie en farmacotherapie bij ouderen.