nr. 1 – maart 2023

Betrokken bewoners in het verpleeghuis: dilemma’s, knelpunten en kansen
In de verpleeghuiszorg zagen we in de afgelopen decennia een ontwikkeling van een overwegend paternalistische aanpak naar een meer democratische manier van zorg verlenen. In veel zorgorganisaties zijn bewoners echter nog nauwelijks betrokken in de dagelijkse routine. In een participatief onderzoek op een somatische zorgafdeling in een grote stad in Nederland, onderzochten we de betrokkenheid van bewoners in het verpleeghuis.

Integratie van de DSM-5 en ICD-11 Maladaptieve Trekken bij Ouderen
De Personality Inventory for DSM-5 Brief Form + Modified (PID-5-BF+M) is een zelfrapportage vragenlijst die maladaptieve persoonlijkheidstrekken meet, zoals gedefinieerd door de dimensionale classificaties van persoonlijkheidsstoornissen in DSM-5 Sectie 3 en ICD-11. Deze studie onderzocht de constructvaliditeit van deze vragenlijst bij oudere volwassenen en de relatie tussen maladaptieve persoonlijkheidstrekken en veerkracht, gemeten door de Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC).

Een vragenlijstonderzoek naar computertools in de geheugenpolikliniek: zin of onzin?
Computertools zoals digitale (web-based) cognitieve testen, diagnostische tools en automatisch gegenereerde hulpmiddelen voor het arts-patiëntgesprek voor de geheugenpolikliniek zijn in opkomst. Deze tools kunnen worden ingezet om clinici te ondersteunen bij de diagnostische besluitvorming en het communiceren van de diagnose en prognose. In dit onderzoek brengen we de meningen van clinici, patiënten en naasten over het gebruik van computertools in geheugenpoliklinieken in kaart. Daarnaast identificeren we belemmerende en faciliterende factoren voor de daadwerkelijke toepassing.

Behandeling van valangst na een heupfractuur – Voor u gesignaleerd
In Nederland worden jaarlijks ongeveer 17.500 ouderen in het ziekenhuis opgenomen vanwege een heupfractuur. Na operatieve behandeling volgt vaak een langdurig revalidatie traject. Een deel van de groep herstelt niet volledig, ondanks de inzet van multidisciplinaire behandeling. In deze doelgroep is valangst een veelvoorkomend probleem, en dit werd eerder geïdentificeerd als een belangrijke risicofactor voor verminderd herstel. Kan behandeling van valangst na een heupfractuur bijdragen aan een beter herstel voor ouderen? Dit was één van de vragen uit het proefschrift van Maaike Scheffers-Barnhoorn getiteld ‘Management of fear of falling after hip fracture’.

Signaalgedrag – Afscheid van probleemgedrag en onbegrepen gedrag – Opinie
“Veranderd gedrag van mensen met dementie in de langdurige zorg is één van de kenmerken van het complexe proces van dementie. De wijze waarop we naar dit gedrag kijken, bepaalt voor een belangrijk deel welke mogelijkheden er zijn voor een adequate reactie. Twee termen met een negatieve connotatie worden veel gebruikt in de intramurale langdurige zorg wanneer het gaat over gedrag dat voorkomt bij mensen gedurende het proces van dementie: ‘probleemgedrag‘ en ‘onbegrepen gedrag‘. Deze termen worden elders in het zorglandschap nauwelijks gebruikt en staan onzes inziens een goede behandeling van de gevolgen van dementie in de weg.”

Abstracts Geriatriedagen en BVGG wintermeeting
Op 9 en 10 februari vonden de Geriatriedagen plaats in Den Bosch. Dit jaar werd er onder leiding van de NVKG en in samenwerking met de NIV, NVFG en de NAPA- voor het eerst een multidisciplinaire dag georganiseerd. Op 10 en 11 februari organiseerde de Belgische Verenging voor Gerontologie en Geriatrie (BVGG) de 45e wintermeeting. In TGG publiceren we de abstracts van beide congressen. We roepen bij deze alle auteurs op tot het indienen van een manuscript bij TGG! Zie de auteursrichtlijnen voor meer informatie over de rubrieken.

Betrokken bewoners in het verpleeghuis: dilemma’s, knelpunten en kansen

Inleiding In de verpleeghuiszorg zagen we in de afgelopen decennia een ontwikkeling van een overwegend paternalistische aanpak - gericht op fysieke gezondheid en protocollen - naar een meer democratische manier van zorg verlenen - met aandacht voor behoeften en verlangens van de zorgontvanger. Zorg volgens de paternalistische aanpak wordt veelal top-down vormgegeven, waarbij zorgverleners beslissen wat het juiste is voor de zorgontvanger. Democratische zorg daarentegen wordt vormgegeven binnen de relatie tussen zorgverlener en zorgontvanger. Ondanks het feit dat voor veel…

Integratie van de DSM-5 en ICD-11 Maladaptieve Trekken bij Ouderen: Constructvaliditeit van de PID-5-BF+M

Inleiding Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen (≥ 65 jaar) zijn prominent aanwezig in alle lagen van de bevolking. Zo ligt de prevalentie in de algemene populatie rond de 14.5%, binnen de geestelijke gezondheidszorg tussen 33-80% en voor verpleeghuizen tussen 23-58%. Op latere leeftijd worden persoonlijkheidsstoornissen niet alleen geassocieerd met co-morbide psychische stoornissen, maar ook met cognitieve en fysieke achteruitgang. Dit, in combinatie met de alsmaar toenemende wereldwijde vergrijzing, maakt het accuraat detecteren van persoonlijkheidspathologie bij ouderen van cruciaal belang. Momenteel vormen de…

Een vragenlijstonderzoek naar de mening van clinici, patiënten en naasten over computertools in de geheugenpolikliniek: zin of onzin?

Inleiding De wereldwijde prevalentie van dementie stijgt naar verwachting tot zo’n 75 miljoen patiënten in 2050. Het stellen van een tijdige en nauwkeurige dementiediagnose is belangrijk voor toekomstplanning, juiste behandeling en zorg op maat. Het diagnosticeren van de onderliggende etiologie, zoals de ziekte van Alzheimer (‘Alzheimer’s Disease’; AD), kan een uitdaging zijn vanwege de grote verscheidenheid aan symptomen. Daarnaast biedt de toenemende beschikbaarheid van biomarkers de mogelijkheid om de vroege stadia van AD te diagnosticeren, zelfs al voordat er sprake…

Behandeling van valangst na een heupfractuur

Kan behandeling van valangst na een heupfractuur bijdragen aan een beter herstel voor ouderen? Dit was een van de vragen van het proefschrift getiteld ‘Management of fear of falling after hip fracture’. In Nederland worden jaarlijks ongeveer 17.500 ouderen in het ziekenhuis opgenomen vanwege een heupfractuur. Na operatieve behandeling volgt vaak een langdurig revalidatie traject. Een deel van de groep herstelt niet volledig, ondanks de inzet van multidisciplinaire behandeling. In deze doelgroep is valangst een veelvoorkomend probleem, en dit werd…

Signaalgedrag – Afscheid van probleemgedrag en onbegrepen gedrag

Inleiding Veranderd gedrag van mensen met dementie in de langdurige zorg is één van de kenmerken van het complexe proces van dementie. De wijze waarop we naar dit gedrag kijken, bepaalt voor een belangrijk deel welke mogelijkheden er zijn voor een adequate reactie. Twee termen met een negatieve connotatie worden veel gebruikt in de intramurale langdurige zorg wanneer het gaat over gedrag dat voorkomt bij mensen gedurende het proces van dementie: 'probleemgedrag' en 'onbegrepen gedrag'. Deze termen worden elders in…

Abstracts Geriatriedagen 2023

Abstracts sessie | donderdag 9 februari 2023 57 Het effect van prehabilitatie op de delierincidentie bij electieve abdominale aneurysma chirurgie Meulenbroek A1, Steyerberg E2,3, Janssen T1, van Mil S1, Faes M1, van der Laan L1,4 1Amphia Ziekenhuis, Nederland, 2Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden, Nederland, 3Erasmus Medisch Centrum , Rotterdam, Nederland, 4Universitaire ziekenhuizen KU Leuven, Leuven, België Introductie Delier is een veelvoorkomende complicatie bij oudere patiënten die geopereerd worden aan een abdominaal aneurysma van de aorta (AAA). Prehabilitatie kan de delierincidentie…

Abstracts 46e Wintermeeting Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie 2023

MEDISCHE ABSTRACTS The role of the nutritional status of the geriatric patients on the clinical outcome of COVID-19 infection Kyriaki Panagiotopoulou (CHC-Montlegia), Marina Kotsani (EHPAD Villa Helios, Groupe Senectis. Nice), Laurence Hogge (CHCA-Vivalia), Petros Galanis (University of Athens, School of Health Sciences, Faculty of Nursing), Abd-el-Rachid Mahmoudi (University of Reims, Faculty of Medicine, CHU-Reims) Mail: kiriakipanagiotopoulou@gmail.com Purpose: A multitude of studies conducted during the "COVID-Era" have demonstrated a negative effect of poor nutritional status on the severity and mortality of…