nr. 2 – juni 2022

COVID-19 en digitale zorg in verpleeghuizen
De maatregelen in Nederlandse verpleeghuizen tijdens de eerste golf van de COVID-19- pandemie leidden tot zowel een toename als een afname van probleemgedrag bij verpleeghuisbewoners. Medewerkers ondernamen diverse initiatieven om de negatieve effecten te verminderen. Zo werd beeldbellen tussen bewoners en hun naasten gefaciliteerd. Daarnaast werden initiatieven op het gebied van digitale zorg (telehealth) ingezet. Doel van dit onderzoek was het verkennen van ervaringen van verpleeghuisprofessionals.

Het Behandelpaspoort voor Proactieve Zorgplanning
Zorgvragers worden steeds actiever betrokken bij het beslissen over gepaste behandelingen voor hun aandoeningen of die van hun naasten. Proactieve Zorgplanning wordt ingezet om behandelwensen en behoeften van zorgvragers tijdig te bespreken, voordat de zorgvrager wordt beperkt door ziekte, cognitieve problemen of leeftijd. Het doel van dit onderzoek was om ervaringen van burgers en zorgprofessionals die het Behandelpaspoort gebruikten als onderdeel van Proactieve Zorgplanning te analyseren

Eenzaamheid onder verpleeghuisbewoners
Over eenzaamheid in verpleeghuizen is relatief weinig bekend. Het doel van deze studie is inzicht krijgen in de prevalentie van sociale, emotionele en existentiële eenzaamheid onder verpleeghuisbewoners en de samenhang tussen eenzaamheid en deelname aan activiteiten en het hebben van contacten.

Prehabilitatie voor kwetsbare ouderen – Klinische les
Oudere, kwetsbare patiënten hebben een verhoogde kans op postoperatieve complicaties met functieverlies, afhankelijkheid, verminderde kwaliteit van leven en mortaliteit tot gevolg. Mogelijk kan prehabilitatie postoperatieve uitkomsten verbeteren. Het doel van deze klinische les was het huidige bewijs voor prehabilitatie in de abdominale chirurgie toe te lichten met speciale aandacht voor de geriatrische populatie.

Het verkleinen van de kans op dementie door een gezonde leefstijl – Voor u gesignaleerd
Psychologe Irene Heger deed tijdens haar promotietraject bij het Alzheimer Centrum Limburg onderzoek naar de relatie tussen de leefstijlscore LIBRA, bestaande uit 12 beïnvloedbare risico- en beschermende factoren, en cognitief functioneren. Ook onderzocht zij het kennisniveau van mensen uit de samenleving over de relatie tussen leefstijl en dementie risico en organiseerde zij verschillende public health initiatieven.

Cognitieve screening van ouderen met een migratie achtergrond – Voor u gesignaleerd
Diagnostiek van dementie bij ouderen met een migratie-achtergrond vraagt om een specifieke aanpak. Zowel in het stadium voor, tijdens en na de diagnose dementie, kan de zorg verbeterd worden. Dat is de visie van Miriam Goudsmit, klinisch psycholoog, die op 21 december 2021 promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.

Levenseindezorg beter aanpakken – Opinie
Internist-hematoloog Timothy Devos en psychiater An Haekens schreven deze opinie die als volgt opent: “Ouderen kunnen onder bepaalde omstandigheden alle zin in het leven verliezen, een doodswens ontwikkelen en een vraag tot levensbeëindiging uiten. Als zorgverleners voelen wij ons ongemakkelijk bij het aanhoren van een dergelijke vraag: het is confronterend en we hebben vaak het gevoel dat we onmiddellijk een concreet antwoord moeten bieden.”

Abstracts BVGG wintermeeting
De Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie (BVGG) organiseert op 24 en 25 juni de 45e Wintermeeting. In TGG publiceren we de abstracts.

Werken op afstand en gebruik van onlinecommunicatie in verpleeghuizen tijdens COVID-19-maatregelen

Inleiding Tijdens de eerste golf van de COVID-19-pandemie werd in maart 2020 een landelijk bezoekverbod opgelegd in Nederlandse verpleeghuizen. Er ontstond een buitengewone situatie voor verpleeghuisbewoners waarin ze noch hun naasten, noch andere contacten van buiten de afdeling konden zien. Verder mochten verpleeghuisbewoners niet naar buiten en viel de gebruikelijke dagbesteding weg. Deze maatregelen werden in wetenschappelijke studies in verband gebracht met verschillende negatieve uitkomsten zoals een toename van probleemgedrag, waaronder depressie, angsten en agitatie bij verpleeghuisbewoners. Zorgverleners in Nederland…

Het gebruik van het Behandelpaspoort voor het stimuleren van Proactieve Zorgplanning

Inleiding De Nederlandse bevolking wordt steeds ouder en acute ziekten, die voorheen dodelijk waren, kunnen tegenwoordig met medische behandeling worden genezen of afgeremd. Wanneer een ziekte niet meer (volledig) kan worden genezen, wordt dit een chronische of ongeneeslijke ziekte genoemd. Bij ongeneeslijke ziekten kan palliatieve zorg worden ingezet om de best passende zorg te leveren voor de zorgvrager en diens naasten om zo de kwaliteit van leven te verbeteren. Palliatieve zorg houdt niet alleen rekening met de waarden, wensen en…

Sociale, emotionele en existentiële eenzaamheid onder verpleeghuisbewoners met somatische problematiek

Inleiding De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor eenzaamheid onder bewoners van verpleeghuizen. De coronapandemie en de daaraan gekoppelde maatregelen waren hier mede aanleiding toe. Eenzaamheid wordt gedefinieerd als het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde relaties. Volgens deze definitie is eenzaamheid subjectief, een beleving. Die beleving is per definitie negatief. Die negatieve beleving kent gradaties, uiteenlopend van ‘onplezierig’ tot ‘ontoelaatbaar’. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen de kwantiteit en kwaliteit van relaties.…

Prehabilitatie voor kwetsbare ouderen, goed voorbereid voor abdominale chirurgie

Introductie Als gevolg van de vergrijzing van onze maatschappij ondergaan steeds meer ouderen een chirurgische ingreep. Oudere, kwetsbare patiënten hebben een verhoogde kans op postoperatieve complicaties met functieverlies, afhankelijkheid, verminderde kwaliteit van leven en mortaliteit tot gevolg. Het advies is het perioperatieve beleid bij kwetsbare patiënten te optimaliseren om te zorgen voor zo goed mogelijke postoperatieve uitkomsten. Sinds enkele jaren is er steeds meer aandacht voor prehabilitatie om de lichamelijke uitgangstoestand van een patiënt preoperatief te verbeteren. Het doel van…

Het verkleinen van de kans op dementie door een gezonde leefstijl: van epidemiologisch onderzoek naar public health initiatieven

Psychologe Irene Heger deed tijdens haar promotietraject bij het Alzheimer Centrum Limburg onderzoek naar de relatie tussen de leefstijlscore LIBRA, bestaande uit 12 beïnvloedbare risico- en beschermende factoren, en cognitief functioneren. Ook onderzocht zij het kennisniveau van mensen uit de samenleving over de relatie tussen leefstijl en dementie risico en organiseerde zij verschillende public health initiatieven. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat mensen die ongezonder scoren op LIBRA sneller achteruitgaan in cognitief functioneren en vaker dementie ontwikkelen. Onderzoek uit haar proefschrift…

Cognitieve screening van ouderen met een migratie-achtergrond

Diagnostiek van dementie bij ouderen met een migratie-achtergrond vraagt om een specifieke aanpak. Zowel in het stadium voor, tijdens en na de diagnose dementie, kan de zorg verbeterd worden. Dat is de visie van Miriam Goudsmit, klinisch psycholoog, die op 21 december 2021 promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. Het proefschrift was getiteld: Cognitive screening of low educated and illiterate older minority ethnic patients in a memory clinic setting. Dementie is één van de grootste gezondheidsproblemen van deze tijd. In…

Levenseindezorg beter aanpakken

Ouderen kunnen onder bepaalde omstandigheden alle zin in het leven verliezen, een doodswens ontwikkelen en een vraag tot levensbeëindiging uiten. Als zorgverleners voelen wij ons ongemakkelijk bij het aanhoren van een dergelijke vraag: het is confronterend en we hebben vaak het gevoel dat we onmiddellijk een concreet antwoord moeten bieden. Diep in ons zit de neiging om handelen en behandelen te vereenzelvigen: we moeten ‘iets’ doen. Maar wat als behandelen ook gewoon naast de patiënt zitten is, de hand vasthouden,…

Abstracts 45e Wintermeeting Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie 2022

MEDISCHE ABSTRACTS Methods to elicit and evaluate the attainment of patient goals in medication optimization interventions for nursing home residents: a scoping review Amber Damiaens (amber.damiaens@kuleuven.be), Ann Van Hecke, Jan De Lepeleire, Veerle Foulon Purpose: Research has shown that support is needed to elicit and evaluate patient goals. Currently, there is no overview available of methods that allow the elicitation and evaluation of patient goals, and the integration thereof in a medication optimization intervention for nursing home residents. Methods: A…