nr. 4 – december 2021

Dit december nummer van het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, jaargang 52, bevat drie wetenschappelijke artikelen over uiteenlopende onderwerpen. Van alcoholgebruik in verpleeghuizen, tot ervaringen van zorgverleners met het gebruik van teleconsulten en verschuivingen in formele zorg en mantelzorg. Verder bevat deze uitgave twee opinies over (ouderen)zorg in Nederland. De eerste is een terugblik op het ouderenbeleid van de afgelopen 50 jaar; de tweede bevat aanbevelingen voor het nieuwe kabinet over een toekomstbestendige zorg. Tot slot leest u over de relatie tussen cafeïne en probleemgedrag bij mensen met dementie.

De redactie wenst u veel leesplezier!

Alcohol in verpleeghuizen

Inleiding Mogen bewoners in het verpleeghuis zelf blijven bepalen hoeveel alcohol zij drinken, ook als dat nadelige gevolgen heeft voor hun gezondheid en/of tot overlast leidt? Het kwaliteitskader verpleeghuiszorg stelt dat een bewoner zoveel mogelijk in staat gesteld dient te worden om het privéleven zo in te richten zoals hij of zij dat zelf wenst. Dat betekent dat het nuttigen van alcohol in principe in het verpleeghuis mag worden voortgezet. Tegelijk dienen zorgverleners met de bewoner en diens naasten de…

De relatie tussen cafeïne en probleemgedrag bij mensen met dementie

Meer dan 50 miljoen mensen wereldwijd hebben dementie: een syndroom waarbij de cognitieve functie sterker verslechterd dan verwacht en dat veroorzaakt kan worden door meer dan 100 verschillende ziekten. Ondanks de verschillende oorzaken zien we dat bijna alle mensen met dementie ergens tijdens de ziekte probleemgedrag vertonen: gedrag dat door henzelf of anderen in hun omgeving als probleem ervaren wordt. Probleemgedrag is gerelateerd aan een verslechtering van kwaliteit van leven van de persoon met dementie. Tijdig en adequate behandeling is…

Verschuivingen in formele zorg en mantelzorg voor thuiswonende ouderen in Nederland van 2009 tot 2013

Inleiding Ouderen vormen het snelst groeiende segment van de Nederlandse bevolking. Het aandeel 65-plussers is tussen 1990 en 2020 gegroeid van 12,8% naar 19,5%. Dit heeft geleid tot een stijging van de Nederlandse zorgkosten. Om deze kosten te beperken, wordt sinds 1980 bezuinigd op de ouderenzorg. Vanwege aanhoudende, oplopende zorgkosten werd de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) in 2007 aangepast. De indicatiestelling voor verzorgingshuizen werd verscherpt en verantwoordelijkheid voor (huishoudelijke) thuiszorg ging over naar de gemeenten. Dit heeft geleid tot…

Teleconsulten op de polikliniek geriatrie in Nederland – ervaringen van zorgverleners

Inleiding Een teleconsult in de zorg is het voeren van een medisch consult tussen een zorgverlener en een patiënt op afstand. Dit kan via telefonische verbinding (belconsult) of via videoverbinding (beeldbellen). Het gebruik van teleconsulten heeft de afgelopen decennia langzaam aan populariteit gewonnen., Tijdens de COVID-19 pandemie vond een versnelde toename van het gebruik van belconsulten en beeldbellen plaats om de continuïteit van zorg te waarborgen tijdens de sociale afstandsregels., De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) stelde…

Zo oud als Metusalem: 50 jaar later

Inleiding In 1969 koppen de kranten vanwege een dissertatie: "Bejaarden komen hulp tekort". Een jaar later verschijnt de Nota Bejaardenbeleid. Initiatieven die erop wijzen dat bejaarden extra aandacht verdienen. In 1974 schrijft Tielens dat bejaarden de meest achtergestelden zijn in onze samenleving. Bejaard is dan "fout" en "out", terwijl het vraagstuk hoe te zorgen voor ouderen, zo oud is als Metusalem, zoals Simone de Beauvoir aantoonde. Tussen 1975 en 1992 worden bejaarden ouderen. De nota’s Ouderenbeleid in die jaren pleiten…

Draagvlak creëren voor de ouderenzorg

De houdbaarheid van het niveau van de Nederlandse Gezondheidszorg speelt de overheid steeds meer parten. Met man en macht worden voorbereidingen getroffen om dit niveau in de toekomst te kunnen handhaven. Deze handhaving vertaalt zich helaas in controlebehoefte, welke zich uit in complexe systemen, regelgeving en hoge administratieve lasten. Deze leiden echter ook tot verspilling van zorgcapaciteit. In verpleeghuizen besteden zorgprofessionals minstens 25% van hun tijd aan administratieve taken. Dit gaat ten koste van de directe zorg voor de bewoners…